6 Şubat günü birincil ve ikincil travmalara sebep olacak bir olay yaşadık. Bazılarımız bu durumu çok soğukkanlı karşılarken bazılarımız da içsel ve dışsal olarak çok fazla etkilendik. Aslında hepimiz hasar aldık ama bu hasarları ne kadar tamir edebildik? Son zamanlarda
duyduğum bazı cümleler arasında, herkes aynı derecede etkilenmedi, aynı şeyleri yaşamadı gibi söylemler var. Bu kesinlikle doğru… Travmatik bir olay yaşadığımızı kabul ediyoruz ama bu travmalar birincil travma ve ikincil travma olarak ayrılıyor. Birincil travma kişinin direkt olarak maruz kaldığı, tanık olduğu ya da kendini direkt olarak etkileyen bir durumdur. İkincil travma ise kişinin direkt maruz kalmadığı ama sosyal medyadan gördüğü ya da haberlerden izlediği, duyduğu olayların kişi üzerinde yarattığı etkidir diyebiliriz. İşte tam olarak burada herkesin aynı derecede etkilenmesi ya da aynı tepkileri verebilmesi pek mümkün değil. Örneğin, bu depremde enkaz altından çıkarılan bir kişinin travmatize oluşuyla bunu haberden izleyen kişinin travmatize oluşu aynı değildir. Tabii ki doğal afetler bizim güvenlik ihtiyacımızı temelden sarstığı için en ufak bir deprem ya da genel bir doğal afet yaşama korkusu bizi sarmalayabilir.
Başka bir örnek olarak, doğal afetin yaşandığı bölgede kalma, orada bir şekilde yaşam devam ettirme… Bu ortamlarda bulunmasak ya da doğal afeti yaşamasak da travmatize olabiliriz. Korku ve kaygı yaşayabiliriz. Çünkü burada da önemli olan şey kişinin travmatik geçmiş öyküsü, travmatik olaydan önceki yaşam kalitesi, sosyal ve psikolojik desteğe ulaşımı çok önemli, temel yapı taşlarıdır. Evet, herkes aynı şekilde travmatize olmak zorunda değil. Aslında bu sıraladığım tüm faktörler kişinin bir yükü taşıyabilme potansiyeli ile çok yakından ilgili. Evet, çok fazla haber gördük, sosyal medyadan çok fazla şeye tanık olduk. 11 ilimizdeki tüm vatandaşlarımız bu doğal afetten büyük bir şekilde etkilendi ama şunu bir kez daha söylemeliyim ki herkes aynı şekilde travmatize olmadı, tetiklenmedi ya da yaşanan bu duruma vermiş olduğu tepkileri sürdürmedi.
Bu noktada eğer travmatik tepkiler yoğun bir şekilde devam edip sizi etkiliyor, işlevselliğinizi bozuyorsa psikoloji destek almak yararlı olacaktır.
Comments